Uống Trà như thế nào để có lợi cho sức khỏe ?
Uống trà là thói quen của rất nhiều người Việt Nam, tuy nhiên uống như thế nào để có lợi cho sức khỏe thì không phải ai cũng biết.
Nước trà có chứa caffeine, theophylline và chất chống oxy hóa (antioxidant) giúp tăng khả năng tập trung, giảm mệt mỏi. Trong trà gần như không có mỡ, carbohydrate, hay protein do đó không cung cấp năng lượng. Uống trà hàng ngày có nhiều lợi ích cho sức khỏe như: tốt cho tiêu hóa, giúp giảm hấp thu chất béo, giảm nguy cơ ung thư da và nhiều lợi ích khác nữa… Tuy nhiên nếu không chú ý sẽ gây ra sai lầm khi uống trà ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Thứ nhất, không phải bất cứ người nào cũng uống được nước trà thường xuyên, như: người già, phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, những người khó ngủ… vì nếu uống làm cho thần kinh hưng phấn, sẽ gây mất ngủ.
Người già khi uống trà sẽ bị căng thẳng khó ngủ do chất caffeine trong trà. Trà cũng không thích hợp cho trẻ nhỏ vì nó có thể cản trở quá trình hấp thu và trao đổi chất của hệ tiêu hóa do axit trong trà phản ứng kết tủa với một số dưỡng chất trong cơ thể.
Đối với phụ nữ mang thai thì chất caffeine trong trà sẽ làm tăng nhịp tim, tăng áp lực tim và thận, kích thích nước tiểu, gây ngộ độc thai kỳ, ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi. Khi sắp sinh nở mà uống nhiều trà sẽ dễ bị giật mình, mất ngủ, thể lực giảm sút, gây khó sinh, mệt mỏi.
Chất caffeine và tannin trong trà tham gia vào quá trình trao đổi chất của gan khiến cho chức năng gan bị suy yếu, do đó người bị bệnh gan không nên uống trà. Trà còn làm cho sỏi thận gia tăng về kích thước và số lượng trong đường tiết niệu không thể thoát ra ngoài. Ngoài ra, trẻ nhỏ ở độ tuổi dưới 3 tuổi không nên uống trà xanh vì có chứa axit tannic khi được đưa vào dạ dày, gặp chất sắt sẽ gây ra những phản ứng, sinh ra những chất bất lợi khiến cho lượng sắt trong cơ thể sẽ bị thiếu hụt.
Thứ hai, cách pha trà không đúng cách cũng gây tác hại không nhỏ một số người có thói quen đun trà hoặc hãm trà trong phích nước nóng để uống. Cách uống trà như vậy không có lợi, bởi lẽ khi đun hoặc hãm trà ở nhiệt độ cao, chất axit tannic trong lá chè hòa tan trong nước nhiều, chất dầu thơm bị bốc hơi phần lớn. Đồng thời bạn không nên đun trà hoặc hãm trà trong phích nước nóng vì khi đó, vitamin C trong lá chè sẽ bị phá hủy, nước lại có vị đắng chát. Cũng không nên nhai nuốt lá chè vì có thể sẽ “ăn” vào một số chất gây ung thư.Nếu cứ uống trà theo cách đó, không những nước chè có vị đắng chát, mà chất dinh dưỡng có trong lá chè còn giảm, không có lợi cho sức khỏe. Chính vì lẽ đó mà nước pha trà cũng nên giữ ở 80 độ C là tốt nhất.
Thứ ba, nhai sống lá chè rồi nuốt là một thói quen không có lợi. Trong quá trình gia công, thành phần đường trong lá chè bị phân giải do nhiệt sẽ tạo nên một số chất gây ung thư như benzopyrene.Loại chất này khó tan trong nước nên khi pha trà uống, nó không vào cơ thể được. Nhưng nếu nhai nuốt trực tiếp, độc chất sẽ vào gây hại cho cơ thể, lâu ngày dễ sinh ra ung thư.
Thứ tư, sau khi ăn nếu uống trà ngay sau khi ăn khoảng 15 phút, thì các chất dinh dưỡng như protein và chất sắt trong thức ăn sẽ tác dụng kết tủa với axit tannic trong trà, gây khó tiêu, giảm thấp khả năng hấp thụ protein và chất sắt.Các tính toán cho thấy, nếu sau bữa ăn bạn pha 15g chè uống, lượng hấp thu sắt trong thức ăn sẽ giảm 50%, vì vậy nếu bạn áp dụng thói quen này lâu ngày dễ sinh chứng thiếu máu do thiếu sắt.
Thứ năm, nếu pha trà để quá lâu (vài tiếng), lượng caffeine tăng lên, tác dụng kích thích cao, uống vào gây khó chịu. Nước trà pha xong để sau vài tiếng sẽ xảy ra phản ứng hóa học, nước chè sẽ bị xỉn màu, thành phần vitamin B và C sẽ bị phân hủy.Lượng axit tannic trong nước chè để lâu sẽ tăng lên, gây bất lợi đối với người bị bệnh gout và bệnh tăng axit uric. Do vậy, pha trà sau 4-6 phút uống là tốt nhất.
Thứ sáu, trong nước chè đặc có hàm lượng caffein khá cao, khi uống vào gây kích thích trung khu thần kinh, làm tăng độ hưng phấn. Đặc biệt, việc uống trà đặc trước khi đi ngủ sẽ ảnh hưởng không tốt đến giấc ngủ, thậm chí gây mất ngủ.
Ngoài ra, axit tannic trong nước chè đặc sẽ kết hợp vĩnh cửu với vitamin B trong cơ thể, dễ gây bệnh thiếu vitamin B. Axit tannic làm co thắt niêm mạc dạ dày, gây kết tủa protein, ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa. Trà đặc còn làm giảm khả năng hấp thụ chất sắt trong thức ăn, lâu ngày dẫn đến bệnh thiếu máu.
Thứ bảy, khi đói bụng, việc uống trà sẽ làm loãng dịch vị, giảm thấp chức năng tiêu hóa, dễ gây viêm dạ dày. Do lúc đói, hiệu suất hấp thu cao nên một lượng lớn thành phần không có lợi trong lá chè được hấp thu vào trong máu, gây nên hiện tượng “say chè”.
Thứ tám, thịt dê, thịt chó là loại thực phẩm giàu đạm, còn trong lá chè có nhiều axit tannic.Nếu sau khi ăn thịt dê thịt chó lại uống nước trà ngay, axit tannic sẽ kết hợp với protein thành tannalbin. Đây là chất có tác dụng giữ nước, làm giảm nhu động ruột, không có lợi cho đại tiện, thậm chí bị táo bón, chất độc trong phân bị cơ thể hấp thu, có hại cho sức khỏe.
Thứ chín, nhiều người có thói quen dùng nước chè để uống thuốc hoặc uống thuốc xong lại uống trà ngay. Làm như vậy là không khoa học, bởi lẽ khi pha trà, các chất có trong lá chè như axit tannic, theine, caffeine… một số vitamin được hòa tan trong nước và các thành phần hóa học trong thuốc không phải lúc nào cũng hòa hợp với nhau . Có rất nhiều loại thuốc có chứa các chất như: glycoside, alcaloide, flavonoid, taninoid… khi kết hợp với nước trà sẽ làm cho thuốc kém hiệu quả và khó hấp thu.
Hồng Anh
Theo Báo Đời sống & Tiêu dùng